NHÀ THƠ – NGHỆ SĨ NGUYỄN HỒNG OANH – Trăm năm để một tấm lòng…

(HDNNT) “Tôi không muốn điểm danh thêm nữa những điều mà chị đã làm. Bởi chỉ cần nghe chị ngẫu hứng hát ngay câu thơ nào đó bằng một làn điệu dân ca Nghệ Tĩnh sâu đằm, thì bạn có thể hình dung được rất nhiều về một nhà thơ, một nghệ sĩ đã sống và sáng tạo hết mình cho cuộc đời.”

Sinh ra ở Thạch Liên,Thạch Hà, Hà Tĩnh, là cán bộ UBND huyện Thạch Hà, rồi theo chồng phiêu bạt phương Nam, người con gái sinh ra ở miền đất đằm sâu dân ca ấy vẫn chứa chan nguồn mạch khôn nguôi của quê hương xứ sở. Nhưng điều quý báu là chị đã năng động tìm cách hội tụ mọi nguồn mạch khác của cuộc đời lớn rộng. Trở về quê, bà con, bạn bè vẫn nhận ra cô bé nhà quê trường huyện ngày nào trong ngỡ ngàng. Cô bé được cha đặt tên khai sinh bằng một từ gốc Pháp: Nguyễn Thị Hồng Vanh. Vanh Xi nghĩa là hai mươi. Cha đặt con trong vòng tròn màu hồng con nhé. Tâm hồn chị quả là mãi mãi tuổi hai mươi. Chân tình, nồng hậu, phóng khoáng, trẻ trung. Cùng những sáng tạo tuôn chảy, nồng nàn của người con gái xứ Nghệ mang nghệ danh Nguyễn Hồng Oanh…

Ta như sông xa nguồn đi biền biệt

Theo nhịp đời chảy xiết mãi quê ơi

Mai ta về cùng hát dưới trăng soi…

(Trích: Tình tự với dòng sông).

Chị là tác giả của ba tập thơ, do Nhà xuất bản Văn học xuất bản: Trăng xuân, Sóng hát, Đất ngời. Gió Gọi (Nxb Hội Nhà văn), lễ hội QUAN THÁNH ĐẾ QUÂN phường Bình An quận 2 TPHCM, tuyển thơ ĐƯỜNG VỀ XỨ NGHỆ và rất nhiều bài thơ khác chưa xuất bản. Chị nói với con thiết tha:

…Tuổi con vừa mới lớn

Mẹ dạy con lời thơ

Lời thơm hương nắng sớm

Giữa đất trời mộng mơ…

Tuổi con vừa biết khóc

Mẹ dạy lời ăn năn

Tình yêu như sợi tóc

 giữ trên đầu trăm năm

Và tự trào:

Dẫu thơ ta có muộn màng

Sang sông những chuyến đò ngang giữa đời

Tưởng chừng thưa hạt mưa rơi

Ô hay cắc cớ chưa vơi nỗi niềm

Trước gương soi dưới bóng đèn

Mới hay mình đã cũ mèm dung nhan

Chân chim vẽ dọc vẽ ngang

Nhưng lòng vẫn bám bậc thang nụ cười…

(Trích: Muộn)

Chị đã lập một kỷ lục mà tôi nghĩ những nhà làm sách kỷ lục ở Việt Nam không thể bỏ qua: một mình ngâm toàn bộ Truyện Kiều và đã hiện thực nó trên nền nhạc bằng 12 CD. Còn ai da diết với Kiều và những tinh hoa văn hóa dân tộc bằng Nghệ sĩ Nguyễn Hồng Oanh – Phó Giám đốc Trung tâm phát triển giao lưu văn hóa- khoa học và giáo dục- Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam. Một giọng ngâm chứa chan âm sắc xứ Nghệ, truyền cảm, da diết với tình thơ, tình người. Chị lại vừa lập một kỷ lục nữa: đồng biên soạn và là chủ đầu tư bộ sách tuyển tập thơ Đường về Xứ Nghệ, tuyển thơ Nghệ An và Hà Tĩnh xưa đến nay. Tôi nghĩ rằng, với một vùng đất thơ hàng đầu đất nước là Nghệ Tĩnh thì chị còn tái bản nhiều lần mới đủ đáp ứng nhu cầu của các nhà thơ và người yêu thơ.

Với Câu lạc bộ Nguyễn Du, Nguyễn Hồng Oanh đã tổ chức rất nhiều chương trình ca múa nhạc dân tộc thành công giữa lòng thành phố Hồ Chí Minh, thời kinh tế thị trường và nhạc rock. Tôi không muốn điểm danh thêm nữa những điều mà chị đã làm. Bởi chỉ cần nghe chị ngẫu hứng hát ngay câu thơ nào đó bằng một làn điệu dân ca Nghệ Tĩnh sâu đằm, thì bạn có thể hình dung được rất nhiều về một nhà thơ, một nghệ sĩ đã sống và sáng tạo hết mình cho cuộc đời.

Năm 2012 chị được Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam tặng BẰNG CÔNG NHẬN NGHỆ NHÂN DÂN GIAN. Năm 2015 chị vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng NGHỆ NHÂN ƯU TÚ, nhiều bài báo đã viết về chị, người đi tìm đất sống cho văn hóa di sản…

Năm 2016, nhằm đưa dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh đến với người Nghệ xa quê và những người ở quê khác nhưng yêu thích Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, chị đã cùng Hội Doanh nghiệp Nghệ Tĩnh tại TPHCM và Hội đồng hương Nghệ An, Hội đồng hương Hà Tĩnh tại TPHCM thành lập “Câu lạc bộ Ví Giặm Nghệ Tĩnh phía Nam” nhằm mục đích tuyên truyền, quảng bá dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh ra cả nước và bạn bè quốc tế. Đồng thời, cũng là cơ hội để mọi người đến với Ví, Giặm Nghệ Tĩnh một cách tự nguyện, vì những giá trị mang tầm nhân loại cần phải gìn giữ, bảo tồn và phát huy. Chị chia sẻ: Vùng đất, văn hóa và tiếng nói Nghệ Tĩnh; Tình làng nghĩa xóm, tình yêu đôi lứa như bao đời nay đã nuôi dưỡng và cất lên câu ca, điệu ví Giặm quê nhà tuy mộc mạc nhưng sao mà sâu lắng da diết đến nao lòng. Những câu ca, làn điệu ấy giúp con người sống yêu thương hơn, cày sâu cuốc bẫm hơn trên mảnh đất khô cằn sỏi đá. Người xứ Nghệ đã vin vào câu ca điệu ví mà đứng dậy trong cuộc sống, quên hết vất vả mệt mỏi. Điều đó ta càng thấu hiểu hơn sức mạnh chan chứa của câu ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh như “Lời ca tiếng hát cha ông – Vàng mười bạc bảy cũng không sánh bằng…”. Vinh dự khi dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, mỗi người con xứ Nghệ ở khắp nẻo đường đất nước và trên thế giới lại mang cho mình một tình yêu, trách nhiệm, lưu giữ, phát huy và truyền lại cho đời sau niềm vinh dự này. Nhà thơ nghệ sĩ ngâm thơ NNƯT Nguyễn Hồng Oanh – Trăm năm để một tấm lòng./.

Nhạc sĩ  ĐỖ NGỌC QUANG